Op de hoogte blijven van de blogs van deRijder? Meld je dan aan voor de nieuwsbrief!
Aanmelden!
Ga naar de inhoud

Goed waarnemen op de motor

hoe doe je dat?

Ik heb je eerder verteld over de technieken die nodig zijn om je motor te beheersen. Dit ging over de basis. Nu is het tijd om de weg op te gaan en alles wat we geleerd hebben in de praktijk te brengen. Veiligheid is essentieel, en dat staat of valt met de belangrijkste voorwaarde: kijken en waarnemen op de motor.

Kijken en waarnemen op de motor

Informatie verzamelen door kijken en waarnemen op de motor

Tijdens het rijden verzamel je informatie over alles wat er zich om je heen afspeelt. Je ziet informatieborden langs de weg, komt overig verkeer tegen, het verloop van bochten, de staat van het wegdek. Op basis van al deze informatie, neem je beslissingen en voer je de juiste handelingen uit.

Onze zintuigen helpen ons hierbij, maar zicht is daarbij het belangrijkste middel, en dat verkrijg je via je ogen. Daarbij maken we onderscheid tussen kijken en waarnemen op de motor.

Kijken en waarnemen: scherpe waarneming

Kijken doe je zodra je je ogen open doet. Daarna is het belangrijk dat je je bewust wordt van wat je ziet en wat de beelden voor jou betekenen. Dit is waarnemen. Dat kun je doen met slechts een heel klein deel van je totale gezichtsveld, je scherpe waarneming (het foveale gezichtsveld, ik noem het hierna je vizier). Denk hierbij aan de grootte van een postzegel, of je duimnagel bij een uitgestrekte arm.

Je kunt dit eenvoudig testen om het te bewijzen. Neem het woord BEWIJZEN maar eens scherp waar. De woorden eromheen kun je nu bijna niet meer lezen. Kijk je naar de afbeelding dan is je scherpe waarneming (het foveale gezichtsveld) het gebied binnen de rode cirkel.

Kijken en waarnemen: scherpe waarneming

Kijken en waarnemen: perifere gezichtsveld

Het gebied rondom de rode cirkel (je vizier) is het perifere gezichtsveld. Wat daar gebeurt zie je misschien dan niet scherp, maar je kunt er nog wel op reageren.

Om dat deel scherp te kunnen zien, moet je je vizier daarop richten. Denk bijvoorbeeld aan informatie op een verkeersbord naast de weg. Kijk je naar de afbeelding dan kun je dit vergelijken met het gebied binnen de blauwe cirkel.

Je vizier scherpstellen

Alles wat buiten het perifere gezichtsveld valt zie je nog wel als licht en kleur. Op basis daarvan alleen, kun je geen beslissingen nemen. Wil je die informatie opnemen, dan zul je dus je vizier daarop moeten scherpstellen.

Weer even een testje: kijk naar de afbeelding en richt je aandacht op de rode cirkel. Je zult zien dat het bijna niet mogelijk is om tegelijkertijd de informatie over de adviessnelheid op de borden te lezen.

Je aandacht verdelen

Omdat de informatie die je onderweg tegenkomt op de motor verspreid is, moet je je aandacht goed verdelen over deze informatiepunten. Dit moet zo min mogelijk onderbroken worden door of te laag naar de grond of naar beneden (knoppen, navigatie, tellers) te kijken.

Je aandacht verdelen

Elk stukje informatie dat je ziet, kun je zien als een dia. Je hersenen maken van deze dia’s een film. Op basis daarvan neem je vervolgens beslissingen. Is je kijktechniek niet goed genoeg, kijk je teveel of te vaak naar beneden, dan onderbreek je deze film steeds. Zodra je weer start met waarnemen is je omgeving misschien wel sterk veranderd. Je bent inmiddels een stukje verder (bijvoorbeeld bij 72 kilometer per uur ben je per seconde 20 meter verder) of andere verkeersdeelnemers zijn verplaatst. Je moet weer beginnen aan een nieuwe film, dat weer tijd kost.

Elk stukje informatie dat je ziet, kun je zien als een dia

En terwijl deze tijd voorbij gaat, ben je onvoldoende bewust van de handelingen die je had moeten verrichten. Het is dus heel belangrijk om op een juiste manier waar te nemen, wil je ontspannen motorrijden én het voldoende veilig houden!

Wil jij ook beter leren kijken en waarnemen tijdens het motorrijden? Meld je dan aan voor een van de motortrainingen van deRijder of neem contact op voor een persoonlijke maatwerkoplossing. 

Benieuwd hoe jij dit kunt leren?

Dan is de Clinic Motorrijden met Minder Risico misschien wat voor jou.
Clinic Motorrijden met Minder Risico