Een ongeluk zit vaak in een klein hoekje, ook op de weg. Regelmatig verschijnen berichten in het nieuws over ongevallen waar motorrijders bij betrokken zijn. De gevolgen zijn vaak ernstig. Om die reden denken sommige mensen dat motorrijden gevaarlijk is. Ik zeg: motorrijden IS niet gevaarlijk, maar je kunt wel gevaarlijk motorrijden. Gelukkig kun je genoeg doen om de kans op een ongeval met de motor te verkleinen. Zien en gezien worden tijdens het motorrijden zijn hierbij sleutelwoorden.
In deze blog worden de volgende punten behandeld:
- Risicofactoren ongeval
- Passieve veiligheid
- Actieve veiligheid
- Defensief rijden en anticiperen
- Zien en gezien worden tijdens het motorrijden
- Hulpmiddelen
Risicofactoren ongeval
Volgens de statistieken is het risico op een ongeval met een motor (per gereden kilometers) 20 tot 25 keer groter dan met een auto*. Uit onderzoek naar de factoren die het risico beïnvloeden blijkt dat de oorzaak in 93 procent van de gevallen bij de bestuurder ligt. In slechts twee procent van de gevallen ligt het aan het voertuig. In vijf procent van de gevallen is het ongeval te wijten aan de omgeving*.
*Bron: Study on Serious Road Traffic Injuries in the EU, Contract no.: OVE/C4/SER/2015- 162/SI2.714669
Wij, als bestuurder van een motor, hebben dus veruit de meeste invloed op het risico. Dat betekent dat wij het meeste kunnen doen om een ongeval te voorkomen. Voordat we ingaan op wat we kunnen doen, is het belangrijk om eerst te begrijpen wat het risico inhoudt.
Passieve veiligheid
Een risico is de kans op een ongeval versus het gevolg ervan. Dat klinkt vrij abstract. Daarom leg ik dit graag even nader uit. Onder ‘gevolg’ verstaan we het beperken van schade en/of lichamelijk letsel na een ongeval. Om de schade en/of lichamelijk letsel te beperken, kun je bijvoorbeeld valbeugels op je motor plaatsen of een helm en beschermende kleding dragen. Dit noemen we ook wel ‘passieve veiligheid’.
Actieve veiligheid
Onder ‘kans’ verstaan we het verkleinen van de kans op een ongeval. Om de kans op een ongeval te verkleinen, kun je denken aan anticiperen en defensief rijden, maar ook aan technische hulpmiddelen zoals ABS, Traction Control, hulpmiddelen die je zichtbaarheid en comfort kunnen vergroten of een Pinlock vizier. Dit noemen we ook wel ‘actieve veiligheid’.
Defensief rijden en anticiperen
We kunnen dus zelf veel doen om de kans te beïnvloeden. Waar we het meest verantwoordelijkheid voor kunnen nemen is hoe we motorrijden. Namelijk door defensief te rijden en (tijdig) te anticiperen op een situatie. Een van de meest effectieve middelen daarbij is zorgen voor goed (over)zicht en dat je gezien wordt door andere weggebruikers.
Zien en gezien worden tijdens het motorrijden
Wanneer je op de motor zit, stel jezelf dan voortdurend de vraag: hoe kan ik de situatie het beste overzien? Dit hangt grotendeels af van de positie die je inneemt, ook wel de plaats op de weg genoemd.
Wat de beste plaats is, hangt sterk af van de situatie. Belangrijk is dat je je aanpast aan de situatie en niet standaard op één plek blijft rijden. Zorg dat je je positie dynamisch maakt. Hanteer de stelregel: als ik het niet kan zien, dan zien anderen mij ook niet. Tijdens de training Minder Risico leer je hier meer over.
Wanneer je op de motor zit, stel jezelf dan ook voortdurend de vraag: hoe kunnen anderen mij het beste zien? Ook dit hangt sterk af van de situatie ter plaatse. Wees je ervan bewust dat je als motorrijder slecht zichtbaar bent voor anderen. We hebben maar één koplamp en een smal frontaal oppervlak. Het contrast met de omgeving is vaak laag.
Hulpmiddelen
Dit kun je verhelpen met opvallende kleuren of reflecterende vlakken. Let wel: dit zijn slechts hulpmiddelen om de kans op een ongeval te verkleinen. Ze zijn geen oplossing. Op de foto’s zie je de laatste technologische ontwikkelingen op dat gebied.
Daarnaast moeten anderen jou als motorrijder ook wíllen zien. Veel mensen zoeken niet specifiek op motorrijders in het verkeer, wel naar auto’s. En waar je niet naar zoekt, zie je ook niet. Ga ervan uit dat je niet gezien wordt en anticipeer daarop. Hoe je dat het beste kunt doen leer je tijdens de training Minder Risico.
Door meerdere defensieve maatregelen te nemen verklein je de kans op een ongeval. Eén standaard oplossing is er niet. In een volgend blog leg ik uit welke andere maatregelen je kunt nemen om de kans op een ongeval te beperken.
Ride safe!
Eric Smulders
deRijder